Dziecko psychicznie i fizycznie niepełnosprawne powinno mieć zapewnione pełne
i normalne życie, w warunkach zabezpieczających jego godność, umożliwiających osiągnięcie niezależności oraz ułatwiających aktywne uczestnictwo w życiu społecznym.
Konwencja Praw Dziecka – Artykuł 23, pkt.1
Integracja… Co to właściwie jest?
Często obserwuje się strach społeczeństwa przed niepełnosprawnością. Nie jest ona chorobą zakaźną, nie można się nią zarazić. Ogromnie ważne jest kształtowanie prawidłowej postawy wobec osób niepełnosprawnych od wczesnego dzieciństwa. Małe dzieci wolne są od uprzedzeń, przesądów, które istnieją w mentalności wielu dorosłych. Dlatego tak ważne jest wspólne uczestnictwo dzieci niepełnosprawnych w życiu społecznym, w tym w procesie edukacji.
W roku 2015 w Niepublicznym Przedszkolu „Kraina Marzeń” w Zgłobicach otworzono pierwszy oddział integracyjny, kolejny utworzono w bieżącym roku w grupie maluszków. Zapraszamy do lektury, aby dowiedzieć się, czym jest integracja, na czym polega specyfika grupy integracyjnej i jakie są jej korzyści.
Integracyjny system kształcenia i wychowania polega na maksymalnym włączeniu dzieci i młodzieży z odchyleniami od normy do zwykłych szkół i innych placówek oświatowych, umożliwiając im – w miarę możliwości – wzrastanie w gronie zdrowych rówieśników.”
(Hulek A., 1980)
Tyle podaje definicja, ale jak to wygląda w praktyce? Jakie są zalety grupy integracyjnej?
- Grupa integracyjna jest mniej liczna niż pozostałe, może liczyć do 20 dzieci. W takiej grupie wspólnie z dziećmi zdrowymi uczy się do 5 dzieci niepełnosprawnych, które, by uczęszczać do przedszkola, muszą posiadać orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydane przez publiczną poradnię psychologiczno-pedagogiczną. W oddziale integracyjnym mogą znajdować się dzieci z różnymi rodzajami niepełnosprawności tj. z zespołem Downa, autyzmem, niepełnosprawnością intelektualną, niepełnosprawnością ruchową oraz z innymi trudnościami rozwojowymi.
- W związku ze specyfiką oddziału, grupa integracyjna prowadzona jest przez dwóch nauczycieli: prowadzącego i wspomagającego. Nauczyciel prowadzący (wychowawca) realizuje ministerialny program z zakresu wychowania przedszkolnego, natomiast tzw. nauczyciel wspomagający (pedagog specjalny: oligofrenopedagog, surdopedagog lub tyflopedagog) dostosowuje jego zakres do możliwości uczniów niepełnosprawnych.
- Sytuacje dydaktyczne i wychowawcze organizowane są w taki sposób, by uczniowie zdrowi i niepełnosprawni podejmowali wspólne, różnorodne działania, byli partnerami, razem pokonywali trudności i osiągali sukcesy. Sytuacje te sprzyjają nie tylko uspołecznieniu, ale podnoszą poczucie własnej wartości i budzą wiarę w swoje możliwości, zarówno u dzieci zdrowych, jak i niepełnosprawnych.
Odpowiedzialnie prowadzona integracja w przedszkolu pomaga nauczyć dziecko niepełnosprawne żyć wśród jego pełnosprawnych rówieśników. Jej największą korzyścią jest kontakt z innymi, wyjście spod ochronnego parasola rodziców. Z drugiej strony integracja uczy dzieci zdrowe tolerancji oraz tego, że wszyscy mogą być cennymi partnerami w zabawie oraz że każdy może stać się naszym przyjacielem. Zatem korzyści są obopólne. Przedstawiono je poniżej.
Dziecko pełnosprawne:
- uczy się opiekuńczości, współżycia, odpowiedzialności i życzliwości wobec innych,
- rozwija pozytywne postawy wobec innych dzięki kontaktowi z dziećmi o różnych rodzajach niepełnosprawności,
- jest bardziej uspołecznione, uczy się otwartości,
- zyskuje większą świadomość, że nie wszyscy są jednakowi, co nie znaczy, że są gorsi,
- dostrzega i coraz lepiej rozumie ograniczenia samodzielności swoich rówieśników
i troszczy się o nich, - uczy się większej wytrwałości i cierpliwości w pokonywaniu własnych trudności,
- ma możliwość indywidualnego podejścia ze strony nauczyciela oraz indywidualnego rozwijania zdolności,
- korzysta w placówce z pomocy specjalistów.
Dziecko niepełnosprawne:
- ma możliwość przebywania w naturalnym środowisku (nie jest izolowane),
- ma większą motywację do nauki, samodzielności,
- nabywa umiejętności społeczne,
- jest bardziej komunikatywne (chętniej nawiązuje kontakty z innymi),
- uczy się przez obserwację dzieci zdrowych, stara się im dorównać, mobilizując się do większego wysiłku,
- staje się stopniowo sprawniejsze intelektualnie i fizycznie,
- zapomina o swoich trudnościach, nabiera większej pewności siebie.
Na koniec warto podkreślić, że nietolerancja, wszechobecna w świecie dorosłych, może pojawić się również wśród dzieci za sprawą ich nieodpowiedzialnych rodziców. To oni mogą zakorzenić w dziecku przeświadczenie, iż osoba niepełnosprawna nie pasuje do ich otoczenia i nie należy nawiązywać z nią kontaktu. Rodzice dzieci zdrowych powinni dać swemu dziecku możliwość poznania dzieci niepełnosprawnych i nie wygłaszać swoich osobistych osądów w ich obecności. Dajmy więc szansę na wspólny rozwój i szerzmy ideę integracji, dając wzorowy przykład naszym dzieciom.